Bằng các nghiên cứu, tham khảo, và bằng chính trải nghiệm của bản thân, nhà quản lý chiến lược của The Associated Press (hãng thông tấn lớn nhất Hoa Kỳ – AP) Francesco Marconi đã khẳng định rằng, thành công không phải là một vấn đề thuộc về sự may rủi, không phụ thuộc vào điều kiện khách quan, nó là vấn đề thuộc về nội tại của mỗi con người. Nói cách khác, có một thứ gọi là “công thức thành công” mà ai cũng có thể áp dụng hiệu quả, trừ khi họ không muốn.
Năm21 tuổi, tôi chuyển đến Mỹ từ châu Âu. Tiếng Anh của tôi không hoànhảo, và tôi chưa hề biết mình muốn làm gì hay ngay cả việc mình sẽ ởđâu. Chiến lược duy nhất của tôi là hòa nhập với nền văn hóa mới này.Tôi quan sát cách người ta bắt tay nhau, cách họ ăn mặc, cách mọi ngườinói chuyện với nhau. Và tôi ghi chú những quan sát này. Những ghi nhậnnày, lúc đầu chỉ đóng vai trò là một cơ chế để sinh tồn trong một môitrường mới, sau đó đã trở thành một sở thích thật sự: Tôi nghiên cứu vềsự giao tiếp và các cách thức lập kế hoạch dựa trên tâm lý cũng nhưchiến lược. Tôi tìm kiếm một mối liên hệ giữa những yếu tố này.
Bạncó thể gọi khám phá của tôi là một “thuật toán”, một công thức mà ngườita sử dụng để đạt được một thành quả bền vững. Công thức này có thểđược sao chép. Nó có thể được sửa đổi tùy theo cá nhân. Tôi gọi nó làENGAGE – thứ nhất, bởi vì đây là từ viết tắt của nó, và cũng bởi vì côngdụng của “công thức bí mật” này là tạo ra mối liên kết giữa tiềm năngcủa bạn và mục tiêu bạn đặt ra, với những người xung quanh. Nó giúp bạnsắp xếp thời gian hợp lý cho những điều thật sự quan trọng đối với bạn,để bạn có thể nhận lại được cái mà bạn muốn, từ cả công việc đến đờisống cá nhân.
Nếu bạn không chỉ muốn giỏi mà phải là giỏi nhất, ENGAGE là mô hình dành cho bạn.
Chínhxác thì ENGAGE là gì? Đó là một quá trình bao gồm 6 bước giúp bạn hiểuđược điều gì đang thôi thúc bạn và sử dụng nó để đạt được thành côngtrong công việc:
E – Explore: Đi tìm ý nghĩa
N – Narrow: Giới hạn mục tiêu
G – Generate: Lập kế hoạch
A – Anticipate: Đối mặt trở ngại
G – Gain: Kiên trì
E – Elevate: Nâng tầm bản thân
Sựnghiệp của nhiều người luôn bị trì hoãn bởi vì họ coi việc lập chiếnlược, suy luận – ví dụ như đi tìm nguồn cảm hứng hoặc những giá trị cóthể thôi thúc, động viên họ – chỉ là một “kỹ năng mềm”. Họ không đặt ưutiên cho nó. Thế nhưng chính những điều trên là thứ giúp nhiều doanhnhân gây dựng nên các startup thành công, giúp các quản lý được tăng cấpvà các chính trị gia thì được ủng hộ. Tất nhiên, bạn vẫn có thể tiếnlên trong sự nghiệp nếu không sử dụng mô hình này. Nhưng bạn sẽ dần mắckẹt trong tình thế không bị đẩy lùi nhưng cũng không thể phát triển.
E – Đi tìm ý nghĩa
Nghiên cứu khoa học cũng chứng minh điều đó.
Vàinăm trước, nhà tâm lý học Ellen Langer thuộc Đại học Harvard cùng mộtnhóm nghiên cứu cho các đối tượng nghiên cứu vào hai mô phỏng bay, mộtcái có hình ảnh thực và một cái không. Người tham gia của nhóm đầu tiênđược dặn rằng họ hãy tưởng tượng mình là phi công, và họ còn được mặcđồng phục quân đội để dễ dàng hóa thân vào nhân vật. Trong quá trìnhnghiên cứu, mỗi nhóm sẽ nhận một bài kiểm tra thị giác thông qua môphỏng.
Đội nghiên cứu của Langer nhận thấy những người “bay”trong mô phỏng “thật” có thị lực tăng đáng kể. Langer kết luận rằng việcđóng giả làm một người có thị lực tốt, như phi công, khiến thị lực mộtngười trở nên tốt hơn. Nghiên cứu này, cùng một số khác cũng do Lancerthực hiện, cho thấy sức mạnh bộ não thật sự khiến ta ngạc nhiên.
Có khi nào chính chúng ta đã tự chọn cái suy nghĩ rằng mình là người sáng tạo? Là một cách để tăng sự tự tin?
Trongtrường hợp của mình, tôi đã quyết định cho rằng mình là một người cókhả năng “quyết định một cách chắc chắn”. Tôi viết điều này lên tờsticky note và dán chúng trên bàn làm việc ở công ty và trên tủ lạnh ởnhà. Việc thấy cái tôn chỉ đó mỗi ngày giúp tôi đưa ra quyết định nhanhchóng và không lưỡng lự một cách vô ý thức.
Hãy nghĩ về điều thựcsự quan trọng đối với bạn. Điều gì tạo nên ý nghĩa cuộc sống cho bạn?Chúng ta luôn quên đi những giá trị của bản thân – những điều định nghĩavà thôi thúc chúng ta – và cùng với chúng, chúng ta đánh mất sự tự tindành cho tương lai. Nếu bạn không mang theo những giá trị bản thân bênmình, bạn sẽ dễ dàng bị những niềm tin giới hạn điều khiển, kiểu như tôikhông đủ thông minh, tôi không có những thứ cần thiết, tôi không được ởtrong môi trường gây sức sáng tạo…
Trên thực tế bạn chính là biến số X trong công thức này. Nếu bạn thay đổi tư tưởng, bạn có thể thay đổi bản thân.
Bướcđầu tiên đi tìm ý nghĩa là gì? Nhận dạng 3 giá trị cốt lõi về bản thân,sau đó liệt kê những việc bạn có thể làm hằng ngày để nâng cao các giátrị đó. Bạn coi trọng sức sáng tạo? – Hãy dành ra 15 phút để nghịch vẽtrên giấy. Bạn yêu thích sự phiêu lưu? – Đi tìm hiểu một địa điểm mớimỗi tuần.
N – Giới hạn mục tiêu
Nếu thay đổi tư tưởng có thể mang lại nhiều ảnhhưởng kỳ diệu thì việc thay đổi cách thức đặt mục tiêu cũng làm được nhưvậy. Năm 1961, khi John F. Kenedy nói rằng Hoa Kỳ sẽ đưa con người lênmặt trăng trong những năm cuối thập kỷ, nhiều người đã nghĩ rằng điều đólà không thể. Nhưng nếu như không có mục tiêu đầy tham vọng đó củaKenedy, khó mà biết được rằng Neil Amrstrong có đặt chân lên được bề mặtmặt trăng tám năm sau đó hay không.
Lớn lên ở châu Âu, tôi luôntưởng tượng một ngày nào đó mình sẽ sống và làm việc tại thành phố NewYork, mong muốn điều đó đến mức năm 18 tuổi tôi đã tới IKEA, mua một bứcảnh đen trắng toàn cảnh Manhattan và treo nó đầu giường mình. Đó làcách để tôi tạo nên một mục tiêu “thật” và hướng về nó mỗi tối trước khiđi ngủ.
Hàng loạt nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc đặt mục tiêuchính là một thuật toán nhỏ nằm trong công thức thành công. Năm 2010,nhóm nghiên cứu thuộc Đại học McGill đã điều tra thử xem chương trìnhkhuyến khích việc thiết lập mục tiêu có thể tạo ảnh hưởng tích cực đốivới các sinh viên đang gặp khó khăn trong học tập hay không. Sau 4tháng, những học sinh tham gia đặt mục tiêu cụ thể và lên kế hoạch chitiết để hoàn thành các mục tiêu đó hoàn thành khóa học với thành tíchhọc tập tăng 30% so với nhóm học sinh không tham gia chương trình.
Bạnđã xác định được những giá trị của mình, đã đến lúc đặt ra các mục tiêuđể theo đuổi. Hãy đặt những đích đến cụ thể. Nói to chúng ra. Ghi chúngxuống. Đó sẽ là các “mục tiêu thông minh” nếu nó đơn giản (Simple),không quá nhiều (Measurable), có thể thực hiện được (Achievable), thựctế (Realistic), và không ràng buộc thời gian (Time-bound).
G – Lập kế hoạch
Chengiữa bạn và việc theo đuổi mục tiêu thường chỉ là một người – một vịsếp, một người quản lý nhân lực, một giáo sư, hoặc có thể là một nhà đầutư. Thường thì người đó sẽ luôn nằm trong mạng lưới của bạn. Cái bạncần là một kế hoạch giao ước với người đó theo hướng mang lại lợi íchcho bạn. Làm thế nào để làm được việc này?
Rất đơn giản!
Theogiáo sư Lauren Rivera thuộc Trường Quản lý Kellogg, các nhà quản lýthường tuyển những người có thể làm bạn với họ. Quá trình tuyển dụngkhông chỉ là để tìm người có những kỹ năng cần thiết cho công việc màcòn để tìm ra các cá nhân có thể hòa nhập vào văn hóa của công ty. Nóicách khác, người ta tin tưởng những ai mà họ cho rằng có điểm tương đồngvới mình.
Tôi bắt đầu tham gia vào thú chạy bộ bởi vì sếp củatôi thường thi đấu ở các buổi chạy marathon. Qua đó tôi không chỉ đượclợi về sức khỏe mà còn có một chủ đề bàn luận khá thú vị mỗi khi tôibước chân vào phòng làm việc của ông ấy. Việc có chung một điểm tươngđồng đã giúp mối quan hệ trong công việc giữa tôi và sếp của mình càng“sâu đậm” hơn.
Đây là tin tốt: Nếu người có khả năng giúp bạnthực hiện mục tiêu là người mà bạn đã quen biết – và thường thì như vậy –bạn hãy bắt đầu tìm hiểu thêm về họ. Bạn và người đó có những sở thíchchung gì? Bạn có thể học tập ở người đó những thói quen nào? Người thànhcông luôn biết cách đồng hóa môi trường mà họ khao khát được trở thànhmột phần.
Bước đầu tiên trong việc thiếp lập kế hoạch là gì? Cácnhà quản lý trong kinh doanh thường dành 90% thời gian làm việc để thamdự các buổi họp và trả lời email. Hãy dành thời gian để tập trung sứclực của bạn vào những người quan trọng và cần được ưu tiên. Tìm mộtngười có thể giúp bạn theo đuổi mục tiêu và lập kế hoạch để tiếp cậnngười đó.
A – Đối mặt trở ngại
Bạn đã xác định được mình muốn đi đến đâu và làm cáchnào để đến được đó. Bạn đã sẵn sàng bắt đầu. Nhưng dù bạn có chuẩn bị kỹcàng đến thế nào đi nữa, bạn vẫn sẽ gặp phải những cản trở bất ngờ.
Vàonăm 20 tuổi, nhà lãnh đạo Thời đại Khai sáng Benjamin Franklin đã lậpra một kế hoạch hướng tới sự “hoàn thiện về mặt đạo đức”. Kế hoạch nàybao gồm việc ngồi thiền, cân nhắc trong ăn uống và ngay cả tránh quan hệtình dục. Trong cuốn tự truyện của mình, Franklin giải thích rằng chínhkế hoạch này đã giúp ông dần tiến đến thành công trong sự nghiệp chínhtrị, ngoại giao với tư cách là một chính khách. Thế nhưng, ông cũng nhậnra rằng ông cần tạo một kế hoạch linh hoạt để ông hoàn toàn có thểchuyển hướng ngay tức khắc nếu gặp phải trở ngại nào đó.
Nhữngkhó khăn bất ngờ có thể đến từ một người nào đó, do hoàn cảnh, hoặc dochính những hạn chế cá nhân. Cũng không loại trừ khả năng bạn gặp trởngại là những nhiệm vụ cần hoàn thành trước khi tiến gần đến mục tiêu.Để học cách đối mặt và giải quyết những trở ngại này, bạn cần vượt quangười hoặc nhiệm vụ gây khó khăn cho bạn nhiều nhất.
Việc xử lýmột nhiệm vụ khó khăn không rắc rối như bạn nghĩ. Ví dụ, bạn có thể tậpsuy nghĩ theo hướng tích cực. Theo Mayo Clinic, những suy nghĩ tích cựcgiúp bạn bình tĩnh trong tình huống căng thẳng và làm giảm bớt những ảnhhưởng tiêu cực đến sức khỏe. Vậy nên mỗi khi bạn gặp trở ngại nào đó,điều tốt nhất bạn có thể làm là đứng dậy, duỗi tay chân và hít thở sâu.
Tôiđã tự nghĩ ra một cơ chế có thể giúp mình giữ cân bằng mỗi khi trở nêncăng thẳng. Tôi uống hai cốc nước và nghĩ về một điều gì đó vui vẻ. Cốcnước hoàn toàn không có một “nguyên liệu đặc biệt” nào hết, nhưng vớithói quen này, tôi có thể vừa giải quyết sự thiếu nước trong cơ thể vàvừa thư giãn tinh thần.
Bạn sẽ bắt đầu đối mặt với khó khăn thếnào? Hãy liệt kê ra từng bước để thực hiện mục tiêu. Bạn muốn được thăngcấp? – Bạn cần: 1) hoàn thành một dự án quan trọng, và 2) mang lạinhiều khách hàng hơn. Sau đó nghĩ đến những việc không hay có thể xảy ratrong quá trình đó: bạn bị sai thời hạn, bạn chỉ có thể giới thiệu sảnphẩm với duy nhất một khách hàng mới v.v… Nhưng hãy nhớ rằng ngay cả khinhững tình huống đó có xảy ra đi chăng nữa, chúng không phải là tậncùng thế giới!
G – Kiên trì
Album nhạc đầu tiên Virgin Recordsgiới thiệu trên thị trường Hoa Kỳ chỉ đạt được thành công may mắn nhờmột bài hát nổi tiếng. Hoặc ít nhất thì sự việc có vẻ là như vậy. Khimột nhà quản lý thuộc Atlantic Records nghe thử album này, ông ấy đangngồi cùng William Friedkin – vị đạo diễn đang đi tìm nhạc nền cho dự ánphim mới nhất của mình là The Exorcist (tựa Việt: Quỷ ám). May mắn?Đúng, nhưng nhà sáng lập của Virgin Richard Branson, trước đó cũng đãdành nhiều cơ hội thuyết phục Atlantic rằng họ hãy nghe thử album trên.Theo Branson, những ai chỉ muốn đứng trong “khu vực an toàn” hiếm khigặp may mắn. Người tự cho rằng mình may mắn thường là những người luônsẵn sàng chấp nhận sự rủi ro.
Theo đuổi ước mơ là một quá trìnhkhó khăn. Vậy làm cách nào để bạn có thể tránh sự thất bại? Các nhà tâmlý học nghiên cứu sự linh hoạt trong nhận thức cho rằng câu trả lờichính là việc ta cần cởi mở với những điều bất ngờ – có thể là thử ăn ởmột nhà hàng mới, gặp gỡ những gương mặt mới, hoặc thử học một thói quenlạ.
Mỗi khi tôi cảm thấy muốn bỏ cuộc tôi tìm đến một thứ gì đómới lạ để làm, ví dụ như mở chuyện với một người xa lạ hay kể cả là hítđất ngay dưới chân bàn làm việc. Những điều đó sẽ tạm thời khiến tôikhông nghĩ đến việc mình đang làm nữa và sau đó thúc đẩy tôi tiếp tục.
Nóicách khác, hãy sẵn lòng thay đổi những thói quen hằng ngày. Chấp nhậnsự may rủi, bước ra khỏi “chiếc hộp”, tự mang đến cho mình những thôngtin mới. Nếu không, kết quả mà bạn nhận được sẽ mãi chẳng thay đổi. Nhàtâm lý học Ben Flethcher giải thích: “Cuộc sống của con người có thểhoàn toàn thay đổi với chỉ một cái đẩy nhẹ sang một hướng đi khác”.
Làmthế nào để kiên trì? Khi bạn cảm thấy muốn bỏ cuộc, hãy tự khuyến khíchbản thân bằng những việc làm nhỏ khác. Làm một điều gì đó hoàn toàn lạlùng – không quan trọng việc đó có liên quan gì đến mục tiêu của bạn haykhông. Bạn cảm thấy khó chịu vì không được công nhận trong công việc?Hãy thử học một công thức nấu ăn mới, thay đổi hướng đi làm quen thuộc,chơi một môn thể thao mới, hoặc đơn giản là đi ăn trưa cùng một ngườibạn chưa có cơ hội gặp gỡ bao giờ…
E – Nâng tầm bản thân
Nhàtâm lý học Abraham Maslow cũng chỉ ra rằng hai nhu cầu cơ bản nhất củacon người là cảm thấy mình đang ở chính xác nơi mình luôn thuộc về, vàđược công nhận. Sử dụng công thức ENGAGE, bạn sẽ sớm tìm thấy mình ở vịtrí lãnh đạo với cơ hội thỏa mãn nhu cầu “được công nhận” của nhữngngười xung quanh.
Nghe có vẻ khó khăn, nhưng trên thực tế việctrở thành một thủ lĩnh có thể truyền cảm hứng cho người khác không cónghĩa là bạn phải thực hiện một cử chỉ cao cả nào đó. Đơn giản chỉ làbiểu lộ sự quan tâm, nói cảm ơn, và công nhận thành quả mà người khácđạt được. Một lời khen chân thành có thể giúp bạn tiến xa trong việckhích lệ những người xung quanh mình.
Việc Bill Clinton luôn bàytỏ sự biết ơn tới người thầy điều xướng ban nhạc hồi phổ thông của mìnhvì đây là người đã giúp ông trưởng thành, không chỉ với vai trò là mộtngười chơi saxophone mà còn là một lãnh đạo, không phải là một cử chỉ vôý thức. Tương tự, Ronald Reagan đã viết lá thư cảm động gửi tới ngườidân Mỹ năm 1994 sau khi bị chẩn đoán mắc chứng Alzheimer. Hay việc Tổngthống Obama, sau khi đọc cuốn “Cuộc đời của Pi” của Yann Martel, đã gửiđến Martel một lá thư cảm ơn, ca ngợi tài năng viết truyện và thông điệpmạnh mẽ mà tác phẩm đã truyền đạt.
Tôi nhận ra rằng việc giúp đỡsinh viên là một cách tuyệt vời để khích lệ bản thân mình và nhữngngười xung quanh tôi. Mỗi khi có ai đó từ trường đại học liên lạc vớitôi, tôi luôn cố gắng trả lời câu hỏi hoặc giới thiệu cho họ một điều gìđó. Những năm sau đó, những học sinh này đều trở thành người tiên phongtrong lĩnh vực của họ, cho phép tôi có cơ hội được học hỏi từ họ.
Làmthế nào để bạn nâng tầm bản thân mình? Hãy bắt đầu bằng việc bày tỏlòng biết ơn tới người đã giúp bạn đạt được thành quả ngày hôm nay, hoặccó những ảnh hưởng tích tới cuộc sống của bạn ở thời điểm hiện tại. Sựtôn trọng lẫn nhau khích lệ cả đôi bên và tạo dựng sự liên kết bền chặt.
ENGAGEsẽ giúp bạn có cơ hội trải nghiệm và phát triển hướng “suy nghĩ thànhcông”. Thế nhưng, công thức này sẽ không có tác dụng nếu bạn không sẵnlòng ứng dụng nó. Tiềm năng của bạn do chính bạn khám phá!
Theo TAYLOR NGUYEN/DNSG
